Stres, büyük şehirlerde yaşayan tüm bireylerin hayatında yer etmiş bir duygu durumu. Hem özel hayatınızda hem de iş hayatınızda sürekli stresle karşı karşıyasınız. Otobüse yetişmek, vapur saatini yakalamak için koşturmak, normal şartlarda 10 dakikada ulaştığınız yere ani bir kaza sebebiyle 1 saatte varamamak gibi, sizden bağımsız birçok olay yaşamınızdaki stresi tetikliyor. İş yerinde deneyimlenen bu stres ise, dış etkenlerden veya aşırı sorumluluk duygusu gibi kişisel problemlerden kaynaklanabiliyor. Uzun çalışma saatleri, ağır iş yükü, yöneticiler ve çalışma arkadaşlarıyla kurulan kötü iletişim strese sebep olabiliyor. Günümüzde çalışanlardan beklenen hız ve verim artışına yönelik beklentiler de stresi şiddetlendirebiliyor. Bazı kişilerde stres motivasyon kaynağı olabilirken, aşırı ve kontrolsüz olduğunda sağlığa zarar verebiliyor. Aşırı stres; depresyon, kaygı gibi psikolojik problemlere yol açabiliyor ve performans düşüklüğüne sebep olabiliyor. Bu yazımızda, iş yerinde yaşanılan stresle başa çıkmanıza yardımcı olacak bazı önerileri paylaşacağız.
Kendinizi ve stresi tanımaya çalışın.
Kimi zaman, farkında olmasanız dahi stres ruh halinizi olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu sebeple, aşırı strese eşlik eden belirtilerin tanınması, tedbir alınması açısından faydalı olabilir. Aşırı stres; yorgunluk, hevessizlik, baş ağrıları, kilo kaybı, mide rahatsızlıkları, uyku problemleri, tahammülsüzlük, öfkeve fevrilik gibi belirtilere yol açabiliyor. Siz de bu rahatsızlıkları yaşıyorsanız bazı alışkanlıklarınızı değiştirmeyi düşünebilirsiniz. Kendinizi tanımanız da en az stresi ve belirtilerini tanımak kadar önemlidir. Bazı durumların neden bu kadar stresli hissetmenize sebep olduğunu keşfetmeye çalışın. Örneğin; yaşadığınız stres dış etkenlerden değil de özgüven eksikliğinden yada her zaman başkalarının onayına ihtiyaç duymanızdan kaynaklanıyor olabilir. Stresin nedenini bilmek, iyileşme sürecini kolaylaştıracaktır.
Sağlığınıza dikkat edin.
Fiziksel durumunuz, psikolojinizi doğrudan etkileyebiliyor. Sağlığınıza dikkat ederseniz ruhsal durumunuzun daha iyiye gittiğini fark edeceksiniz. Beslenme alışkanlıklarınıza dikkat etmeniz, düzenli spor yapmak enerjinizin yükselmesine yardımcı olacaktır. İyi bir uyku düzenine sahip olmanız da stres seviyenizi azaltan faktörlerden biridir. Uykunuzu almaya özen gösterin.
Kendinize gerçekçi hedefler koymaya çalışın.
Üzerinize kaldırabileceğinizden fazla sorumluluk almamaya çalışın. Gerektiğinde hayır diyebilmeniz, bu konuda açık ve net olmanız stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. İhtiyacınız olduğunda yardım istemekten de çekinmemenizi tavsiye ediyoruz.
Planlı ve düzenli olun.
Ofise geldiğiniz gibi o günün planını yaparak işe başlayabilirsiniz. Öncelik ve önem derecesine göre sıralanmış bir “yapılacaklar listesi” hazırlayabilirsiniz. Bu, daha kontrollü olmanıza ve işlerinizi zamanında tamamlamanıza yardımcı olacaktır. Ancak; bir iş için ayıracağınız süreyi belirlerken, gerçekçi hesaplar yapmaya çalışın. Bir iş için yeterli zaman ayırdığınızdan emin olun.
Çalışma alanınızı dekore edebilirsiniz.
Her gün saatlerce oturduğunuz masanızı dekore etmeniz ve sizi motive edecek objelerle süslemeniz, gün içinde pozitif ve sakin kalmanıza yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra; masanızdan el egzersizi yapabileceğiniz stres toplarını da eksik etmemenizi öneririz. Stresli hissettiğiniz veya öfkelendiğiniz zamanlarda bu topları sıkmanız, kan dolaşımınızı hızlandıracağından rahatlamanıza yardımcı olabilir.
Stresli olduğunuzu paylaşmaktan kaçınmayın.
Stresli bir dönemden geçtiğinizi aileniz ve arkadaşlarınız ile paylaşmaktan çekinmeyin. Deneyimleriniz ve hislerinizi, çalışma arkadaşlarınızla paylaşmanız da iyi sonuçlar doğurabilir. Çalışma arkadaşlarınız da sizinle aynı hisleri paylaşıyor olabilir ve bunlar hakkında konuşarak daha iyi hissedebilirsiniz. Yapacağınız bu paylaşımlar sayesinde, çalışma arkadaşlarınız ile olumlu ilişkiler ve bağlar kurabilirsiniz. Pozitif ilişkiler, iş yerinizi daha çok sevmenize ve stres seviyenizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir. Çalışma arkadaşlarınızla ofis dışında da vakit geçirmeniz, bağlarınızın kuvvetlenmesini sağlayabilir.
Mola vermeyi ihmal etmeyin.
Ne kadar yoğun olursanız olun, gün içinde mola vermeyi ihmal etmeyin. Gün içinde vereceğiniz küçük molalar, işe karşı olan motivasyonunuzun artmasını sağlayacaktır. Kısa kahve molalarını günlük planınıza ekleyebilirsiniz. İmkânınız varsa öğle yemeklerinizi ofis dışında yemeyi tercih edebilirsiniz. Öğle aralarında 15-20 dakikalık yürüyüşler yapmanız sakinleşmenize ve modunuzun yükselmesine yardımcı olabilir. Eğer ofisten uzaklaşma ihtimaliniz yoksa, masanızda bir süreliğine gözlerinizi kapatıp hayal kurarak kısa bir mola verebilirsiniz. Bu esnada, nefes egzersizleri yapmanız ve rahatlatıcı müzikler dinlemeniz meditasyon etkisi yaratabilir.
Kendinize vakit ayırmaya özen gösterin.
Uzmanlar, günde en az 20 dakikayı sadece kendinize ayırmanızı öneriyor. Her gün mutlaka kendinize zaman ayırmaya çalışın. Bu zamanı hobilerinizle ilgilenerek, kitap okuyarak, müzik dinleyerek değerlendirebilirsiniz. Özel hayatınız ve iş hayatınız arasındaki sınırları belirlemenizi de öneririz. Örneğin; mesai saatleri dışında sıklıkla maillerinizi kontrol etmekten veya gerçekten önemli olmadığı takdirde yemek esnasında gelen aramaları yanıtlamaktan kaçınabilirsiniz. Böylece kendinizi daha dinlenmiş ve ertesi günün zorlu temposuna daha hazır hissedeceksiniz.